Overslaan en naar de inhoud gaan

Koloniën starten nominatieproces Werelderfgoed

Internationaal onderzoek naar wereldklasse Koloniën

De zes Koloniën van Weldadigheid - Veenhuizen, Frederiksoord/ Wilhelminaoord, Ommerschans, Willemsoord en Wortel en Merksplas - gaan samenwerken om de status van Werelderfgoed te bereiken in 20

Internationaal onderzoek naar wereldklasse Koloniën

De zes Koloniën van Weldadigheid - Veenhuizen, Frederiksoord/ Wilhelminaoord, Ommerschans, Willemsoord en Wortel en Merksplas - gaan samenwerken om de status van Werelderfgoed te bereiken in 2018. Dat is de inzet van 14 partners uit Nederland en België. Samen tekenden zij vandaag in het Belgische Merksplas een zogeheten charter om de onderlinge samenwerking vast te leggen.

De Vlaamse minister Geert Bourgeois, Nederlandse en Vlaamse gedeputeerden, burgemeesters en wethouders en een delegatie van inwoners, ondernemers en bestuurders van de zes koloniën waren getuige van de ondertekening, waarmee voor de komende zes jaar de afspraken op hoofdlijnen vastliggen. Het is de officiële start van het internationale nominatieproces om tot wereldwijde erkenning van het bijzondere erfgoed te komen.

In het najaar begint een onderzoek naar de uitzonderlijke en universele waarden van de Koloniën van Weldadigheid. Onderdeel daarvan is een vergelijkende analyse, die moet uitwijzen hoe uniek de Koloniën op wereldschaal zijn.

Eind 2013 bepaalt de stuurgroep welke waarden zij in het nominatiedossier wil opnemen. Het gaat dan bijvoorbeeld om landschap, gebouwen en de achterliggende visionaire aanpak van armoede- en criminaliteitsbestrijding. De Nederlandse overheid overhandigt het dossier uiteindelijk aan UNESCO in Parijs. Het streven van de stuurgroep is dat de Koloniën van Weldadigheid in 2018, 200 jaar na de oprichting van de Maatschappij van Weldadigheid, op de UNESCO Werelderfgoedlijst staan.

Rein Munniksma, voorzitter van de stuurgroep, vindt de samenwerking uniek: ‘Samen kunnen we ervoor zorgen dat cultuurhistorische waarden van de koloniën geborgd blijven. Het bijzondere verhaal, dat Johannes van den Bosch hier werk, huisvesting, zorg en opleiding verschafte als oplossing voor armoede, willen we uitdragen. Ook naar toekomstige generaties. Dit initiatief kan gezien worden als de voorloper van de moderne verzorgingsstaat.’

Inga Verhaert en Peter Bellens, co-voorzitters van de vzw Kempens Landschap, zien in de samenwerking ook kansen voor de landschappelijke waarde van de koloniën: "Als het tot een UNESCO-erkenning komt, wordt dat een bevestiging van de waarde van deze prachtige landschappen. We mogen daar best met z'n allen trots op zijn, want het gaat hier om de internationale erkenning van waarden die onze voorouders creëerden en die wij nu samen bewaren, koesteren en op een eigentijdse manier verder ontwikkelen. En dat laatste willen we toch benadrukken. Verdere ontwikkeling blijft mogelijk, maar dan wel graag vanuit een integraal beheer dat de erkende waarden respecteert. Aan de erkenning zelf is geen extra ondersteuning verbonden. Maar het is wel een kwaliteitslabel dat kansen kan bieden op meer aandacht van subsidiërende overheden.”

Werelderfgoed is cultureel en natuurlijk erfgoed dat onvervangbaar en uniek is en beschouwd moet worden als eigendom van de hele wereld. Werelderfgoed trekt publiek aan. Het vraagt van de overheden en eigenaren om een zorgvuldige behandeling. Ook is lokaal draagvlak van groot belang. Daarom worden speciaal klankbordgroepen in het leven geroepen. De Werelderfgoedstatus zet geen ‘kaasstolp’ over een gebied. Wel vraagt het om ontwikkelingen aan te laten sluiten op de bijzondere karakteristieken van een gebied. Hieraan willen de zes koloniën samenwerken.